This is what I've discovered so far about the Norwegian lifestyle.

Gisteren ontmoette ik mijn study buddy. Blijkbaar krijgt elke internationale student die hier in Trondheim om je wat wegwijs te maken in de school, stad, e.d. Ze heet Stine, is 21 jaar en doet nu haar eerste jaar kleuteronderwijs in Dronning Maud. Ze vroeg me of ik zin had om mee te gaan naar Zweden. Waar ik onmiddellijk voor te vinden was! Tot nu toe heb ik nog niet veel Noorse studenten leren kennen en ik wilde wel eens weten of die Noren echt zo'n 'koude/ afstandelijke' mensen zijn zoals er wordt gezegd.

Het was een lange rit met de auto en dus het ideale moment om elkaar beter te leren kennen. Zo kwam ik ook heel wat te weten over het (studenten)leven in Noorwegen:

• Het is hier blijkbaar niet raar om na de middelbare school een tijdje te gaan werken. Men spaart op die manier geld om te reizen, om erna te studeren, ... (Ik heb de indruk dat men hier echt tijd durft nemen om uit te zoeken wat ze willen studeren en later willen doen in hun leven.)                 
• Veel studenten wonen hier alleen terwijl ze studeren. 'Zelfs als je familie dichtbij woont? Waarom?', vroeg ik. Stine antwoordde: 'Voor mezelf kan ik het volgende zeggen: Ik wil mijn eigen leven leiden, ik hou van ruimte en ben niet graag afhankelijk van mijn ouders. Daarom ging ik na de middelbare school 2 jaar uit werken om zelf mijn rekeningen en dergelijke te kunnen betalen.
• Studenten die alleen wonen krijgen geld van de overheid om huurkosten, enz. te betalen. (ongeveer 6500 NOK/ €812,5) Mijn reactie was: "Dat is een mooi bedrag!"
• Maar Stine vertelde me dat het leven in Noorwegen erg duur is en het moeilijk is om op het einde van de maand iets over te houden. Enkele voorbeelden om je een idee te geven: een groot brood 30 NOK/€3.75, 1kg bloem 17.90 NOK/€2,24, 1kg druiven 49.90 NOK/€6.20. Dat is dan ook de reden waarom veel mensen hun inkopen doen net over de grens in Zweden, want daar is alles een stuk goedkoper.
• Dat het er duur is, is ook merkbaar in het uitgaansleven. Stine nodigde me uit om ’s avonds uit te gaan. En toen ik de bus nam richting centrum, zag ik veel jonge mensen op straat – net als ik - met een plastic zak alcoholische dranken bij zich om bij enkele vrienden thuis wat te drinken. Dit noemen ze ‘forspele’.  Rond 12h trekken de meesten naar een club of café. Een pint bier en glas wijn kost er gauw €8, cocktail rond €12,5.
• In Trondheim waren er in het verleden blijkbaar problemen op vlak van alcoholgebruik. Tijdens het uitgaan werd teveel gedronken met als gevolg té vaak geweld op straat. De stad besloot dat er dringend iets moest aan gedaan worden, cafés en clubs zijn verplicht om hun deuren rond 3 am te sluiten. Gevolg? Afterparty @ home

Tot nu toe heb ik niet echt de indruk dat de mensen hier 'koud en afstandelijk' zijn. Stine en haar vrienden waren vriendelijk en heel nieuwsgierig naar wie ik was...  

De Zuid-Afrikaanse meisjes merkten wel op dat de mensen hier zelden praten met mekaar op de bus. Zij vinden het raar. Persoonlijk ervaar ik dit niet als ongewoon. Misschien vertelt dit wel iets over onze cultuurverschillen.:-)

Hoe ziet een dag eruit in de barnehage...

Om 08:30 nam ik de bus vanuit het studentendorp waar ik verblijf nl. Steinan. Na een kwartiertje op bus, wandelde ik zoals altijd tot aan de barnehage. Vandaag was het opmerkelijk kouder dan de dagen ervoor, -12°C. Maar die koude temperatuur werd gecompenceerd met een hemelsblauwe lucht en de opkomende zon. Wat een luxe! :-)

Met opnieuw de prachtige Trondheimse fjorden in de verte...

De 'outdoor area' van mijn stageplaats. Elke barnehage heeft hier schommels, glijbanen, houten speelhuisje, klimmogelijkheden, enz. Want buiten vertoeven is gezond en goed voor de ontwikkeling van de fysieke vaardigheden. Kinderen sleeën, glijden met matrassen en skiën hier naar hartelust. Vandaar de Noorse zegswijze: 'Noren zijn geboren met skilatten aan hun voeten.'

Bestemming bereikt! Velkommen till 'Nissekollen Barnehage'

De meest kinderen ontbijten er samen rond 8u.Wie later aankomt, ontbijt gewoon wat later of heeft thuis al ontbeten. Men biedt er haverpap met kaneel en banaan aan (wordt hier vaak gegeten) of de kinderen eten hetgeen ze mee hebben van thuis. Meestal hebben ze 'open' boterhammen bij zich belegd met 'brunost' (typisch Noorse bruine soort van geitenkaas), salami, leverpastei, soort pasta van makreel, enz.

Een uurtje later organiseert de leerkracht (soms) een activiteit in kleine groep terwijl de andere kinderen vrij binnen of buiten spelen. Rond 11u word de groep verzameld in de kleedkamer. Wie naar het toilet moet, gaat gewoon. (zie onderstaande foto's)



Er wordt klassikaal teruggeblikt naar wat de kinderen gedaan hebben en de leerkracht vertelt op haar beurt wat haar is opgevallen tijdens de voormiddag. 'Wat was er goed? Wat ging niet zo goed? Hoe lossen we dat op? Waarin waren de kinderen geïnteresseerd? Misschien kunnen we daar iets rond doen?... Tussendoor dek ik vlug de tafels want rond 12u is het tijd om te eten.

Elke vrijdag krijgen de kinderen hier boterhammen en knackebrod als lunch. Ze beleggen die zelf met beleg naar keuze: witte/bruine kaas, boter, leverpastei, tubes met vispasta, ham, ...

Daarna maken de meeste kinderen zich klaar om buiten te gaan spelen. Sommige kinderen die daar behoefte aan hebben rusten even uit of doen een middagdutje. (ong. 15min. tot 30min.) Het personeel neemt beurtelings een lunchpauze. Zo is er voortdurend iemand bij de kinderen aanwezig. Derest van de namiddag wordt er buiten gespeeld. Om 15u komen de kinderen naar binnen. Want de kledingstukken die nat werden tijdens het buiten spelen worden even in de grote droogkasten gehangen. Heel handig en hier bijna onmisbaar! Terwijl die drogen drinken de kinderen wat water en eten fruit.

Vanaf dan komen de meeste ouders hun kinderen afhalen. Maar het kan ook vroeger of later... Om 17u sluit de barnehage.

Mijn shift zat er vandaag op om 16u. Terwijl de zon onder ging wandelde ik terug naar huis...



1ste stagedag in de Barnehage.

Deze morgen was het eindelijk zover! Ik nam om 8u voor het eerst alleen de bus naar de barnehage. Met wat muziek in de oren (ipod) stapte ik rond kwart voor 9 af in Moholt(studentendorp). Netjes op tijd en in mijn nopjes wandelde ik tot aan mijn stageplaats.

Mensen komen vanuit de hele wereld om te studeren aan de universiteit van Trondheim. Het grootste deel van die internationale studenten woont

 in Moholt. Omdat velen onder hen reeds kinderen hebben wou men een degelijk onderwijsaanbod aan bieden en werd vlakbij een barnehage opgericht. Mijn stageplaats is dus niet meteen een doorsnee Noorse barnehage want ze richt zich specifiek op kinderen met verschillende nationaliteiten. Waar ik bijzonder blij mee ben! Want daardoor kom ik niet alleen meer te weten over de Noorse visie op kleuteronderwijs maar ook hoe men omgaat met een multiculturele groep. Dat is ook reden waarom men er de kinderen Engels leert. Want eens de ouders hier afgestudeerd zijn, vertrekken ze met hun kinderen terug naar hun land. En daar zullen hun kinderen niet Noors maar Engels moeten begrijpen om er naar school te kunnen gaan.

Mijn mentor (Marianne) en de andere personeelsleden ontvingen me erg hartelijk  en ook de kinderen waren nieuwsgierig naar wie ik was. Toen ik aan tafel zat begonnen ze spontaan met me te praten. Maar ik begreep geen snars van wat ze zeiden. Dus begon ik de Noorse zinnen boven te halen die ik reeds geleerd had in Dronnings Maud. ‘Hva heter du?’ vroeg ik. Zo kwam ik op z’n minst al hun namen te weten. Tenslotte stelde ik mezelf voor met ‘Mitt navn er Melissa’.

Het departement (want zo wordt het genoemd i.p.v. ‘klas’ omdat men de barnehage niet ziet als een school maar als een plaats waar kinderen opgevangen worden en al spelend en experimenterend ervaringen opdoet en kennis verwerft.) zitten 19 kinderen van 3 tot 6 jaar. Marianne vertelde dat er veel aan ‘social learning’ wordt gedaan. Daar zag ik vandaag een mooi voorbeeld van toen ik samen met enkele kinderen een gezelschapspel aan het spelen was. Lucas (4 jaar) moest op een gegeven ogenblik zijn pion verplaatsen en telde ‘En, to, tre, fire’ en plaatste zijn pion op de vijfde plaats. Iben (5jaar5mnd) had dat in de gaten en hielp hem om juist aanwijzend te tellen. Kinderen leren hier veel van elkaar zonder dat de leerkracht tussen komt.

Tijdens de lunch keek ik mijn ogen uit. De meeste 3 à 4-jarigen eten hier zoals het hoort met mes en vork en ruimen zelfstandig te tafel af. Marianne vertelde me dat men zelfstandigheid en zelfredzaamheid hier in Noorwegen heel belangrijk vindt. Door de kinderen te laten proberen hoe ze het best een vork (gaffel) en een mes (kniv) hanteren, leren ze eruit zonder dat de leerkracht het al te veel voordoet. Dit vergt natuurlijk tijd en die krijgen ze ook. Het eten over de middag duurt hier 30 tot 45 minuten. In tegenstelling tot sommige Vlaamse scholen merkte ik geen stress of druk op. Er hing een gemoedelijke en rustige sfeer.

Hier volgen nog enkele bijzonderheden in een notendop die mijn visie op kleuteronderwijs beïnvloeden:

·         Per departement is er één 'pedagogical teacher’ (leerkracht) en twee assistenten/begeleiders. Zo slaagt men er beter in om elk kind  meer individuele aandacht te schenken.

·         Kinderen, leerkracht en begeleiders praten in een Noors dialect. Dit is in de meeste scholen het geval.

·         Kinderen kunnen meestal kiezen waar (dus ook in de andere klassen/departementen) met wat en met wie ze spelen. Ze kunnen dus tot op een zeker niveau bepalen hoe de dag er in de barnehage uitziet. Dat betekent echter niet dat ze nooit iets ‘moeten’ doen. Ze krijgen echter wel eens een moet-opdracht.

·         Men wil hoofdzakelijk dat kinderen zich thuis voelen en voldoende mogelijkheden krijgen om te al experimenterend en spelend ervaringen op te doen. ‘Het kind zal nog genoeg moeten leren in de ‘echte’ school.’ (hier vanaf 6 jaar) (Marianne)

·         Er worden zo weinig mogelijk klassikale activiteiten met de hele groep gedaan, eerder in kleine groepen van 6 kinderen. Omdat het volgens hen onmogelijk is dat alle kinderen betrokken en geïnteresseerd zijn in het gespreksonderwerp. ‘Waarom met die kinderen over iets praten waar ze niet in geïnteresseerd zijn?’ (Marianne)

Op mijn weg naar huis genoot ik van het uitzicht op Trondheim. (zie onderstaande foto's)

Als je goed kijkt kun je op de volgende foto's de fjorden op de achtergrond zien.

Morgen probeer ik voor foto's van de barnehage te zorgen. Zodat jullie misschien een duidelijker beeld hebben van waar ik dezer dagen zoveel te weten kom.:-)

Bezoek aan openluchtmuseum SVERRESBORG, Trondheim (3 feb)

Toen we bij het museum aankwamen zagen we al dat we de beentjes mochten insmeren. Want om de oude Noorse boerderijhuizen te kunnen bezichtigen moesten we de heuvels in.

Op onderstaande foto is een farm house te zien uit de jaren 1800-1900. Ze werden gemaakt uit grote blokken hout, want dat was het enige product dat men in die tijd voor handen had. Men liet gras op de daken groeien om de warmte beter in het huis te houden. Aan de hand van de geschilderde deuren en ramen kan je afleiden dat dit huis in bezit was van een welgestelde familie.

Meestal bestond een boerderij uit een woongedeelte en enkele afzonderlijke kleinere huizen. Zo'n afzonderlijk huisje diende als opslagplaats voor voedsel. Ze werden niet op de begane grond gebouwd maar een stuk in de hoogte. Op die manier probeerde men ratten weg te houden. In Noorwegen kan je die de dag van vandaag nog steeds zien langs het platteland.

Mensen werden in die tijd ongeveer 40 jaar oud.

In dit bed sliepen niet 1 of 2 mensen, maar 3 tot 5! Het bed is klein en lijkt meer voor kinderen. Daarom vroeg Kate-lynn of de mensen in die tijd misschien klein waren. Toen vertelde onze gids: de mensen waren niet kleiner maar men had een soort bijgeloof dat als je languitgestrekt in bed sliep, de 'dood' je zou komen halen omdat je dood leek als je in die houding sliep.

In zo'n farm house leefde de hele familie samen, ongeveer met 17. Men had meestal één kamer waarin men samen eten klaarmaakte, aten, werkten en sliepen. De andere kamer werd alleen gebruikt bij speciale gelegenheden zoals kerstmis, huwelijk of overlijden.

Vandaag ging ik met de Zuid-Afrikaanse meisjes naar Zweden om inkopen te doen. Veel Noren doen dit omdat het er goedkoper is. Straks gaan Kate-lynn, Willie en ik (nacht)ijsschaatsen. Want is het wordt hier al donker rond 15u. Het zijn hier dus korte dagen en dat is wel even wennen. Morgen bezoeken we de Nidaroskathedraal in Trondheim. En ik kijk ook al uit naar maandag want dan begint onze stage in de barnehage.

Skiën met de internationale studenten in Froset

Vandaag vertrok ik samen met Willie, Mpho (beiden uit Botswana), Meghan en Kate-lynn (uit Zuid-Afrika) naar een skigebied genaamd Froset.

Toen we aankwamen stonden Anne-Sine (internationaal coördinator) en haar collega Anne ons op te wachten. Aangezien skiën de populairste Noorse sport is, moesten we dit zeker eens gedaan hebben. Noorwegen heeft 's werelds beste skikampioenen en die trainen regelmatig in dit gebied. Eens de skilatten ingesmeerd en de skischoenen aan de skilatten vastgeklikt waren konden we echt vertrekken. We klommen eerst naar boven met onze skilatten aan. Wat was dat afzien! 2 uur deden we erover eer iedereen boven was. Doordat de sneeuw verhard was het moeilijk om grip te hebben in de sneeuw, waardoor ik regelmatig een stuk achteruit gleed. Maar eens we boven aankwamen zagen we dat het harde werk de moeite waard was. Wat een prachtig sneeuwlandschap!

We zochten een zitplaats in de sneeuw en maakten vervolgens een vuur aan om worsten te braden. Willie vertelde dat hij in Botswana dagelijks een vuur aanmaakt om de lunch van de kinderen klaar te maken.

 Daarna zochten we enkele takken van bomen en bewerkten die met messen zodat ze een scherpe punt hadden waar we onze worstjes doorprikten. Blijkbaar wordt dit ook regelmatig met de kinderen gedaan in de barnehage.

 Na de lunch en wat ravotten in de sneeuw besloten we om naar beneden te skiën. Soms ging ik zo snel naar beneden dat ik in mijn evenwicht verloor en viel. Maar is het zeker en vast voor herhaling vatbaar! Volgende week doen we dit misschien eens over.

Morgenochtend volg ik Noorse les, want als ik maandag stage ga lopen in de barnehage wil ik toch iets in het Noors kunnen zeggen tegen de kinderen. In de namiddag bezoeken we een museum. Daarover laat ik morgen iets meer weten.

Dag 2 i Norge

Hallo, hier ben ik dan in Noorwegen!
Er gaat hier een nieuwe wereld voor me open... de omgeving, de taal, de mensen, de school waar ik lessen volg, ...Gisteren volgde ik les over het leven in de barnehage (soort Noorse kleuterschool). We zagen foto's van typisch Noorse (buiten)activiteiten zoals aardappelen klaarmaken met het vuur dat ze zelf leren aanmaken, met een mes takken van bomen bewerken, leren vissen vangen, enz. (zie onderstaande foto's)
Zelden worden outdooracitiviteiten afgelast, ook bij een temperatuur van -16°C wordt er dus buiten gespeeld. Natuurlijk wordt er wel op toegezien dat men voldoende kledij aan heeft. De Noren zeggen niet voor niets 'er bestaat niet zoiets als slecht weer, wel slechte kledij'. Men is er van overtuigd dat het buiten spelen meer ontwikkelingskansen creërt om de lichamelijke vaardigheden te verwerven en het gewoon goed is voor de gezondheid van de kinderen. Er zijn hier barnehages voor de kinderen van 0 - 3 jaar en voor kinderen van 3 - 6 jaar. Deze leeftijdgroepen zitten ook samen in een klas of zoals men het hier noemt een departement. Met als gevolg dat niet alleen de leerkracht maar ook de oudste kinderen de jongsten iets bijleren. Per klas is er één leerkracht en twee assisenten, op die manier slaagt men er in om de kinderen meer individuele aandacht te geven. 
Vanaf maandag mag ik stage lopen in een Barnehage waar kleuters van verschillende internationaliteiten samen in klas zitten. De meeste zijn kinderen van studenten die hier in Trondheim aan de universiteit les volgen. Dat wordt dus heel interessant!

Met een mes takken van bomen bewerken. De kinderen leren er op een goede manier mee om te gaan. Men zegt hier: we willen de kinderen niet weghouden van mogelijke gevaren maar ze er op een goede manier mee leren omgaan.

Morgen gaan we skiën, een sport die hier ook van kleinsaf wordt gedaan.

Benieuwd hoe dat zal gaan, want dat is toch wel een tijdje geleden...